Sylwetka prof. dr. hab. Walentego Szczepaniaka

Pan Profesor urodził się 8 stycznia 1931 roku w Kotlinie. Liceum Ogólnokształcące ukończył w Pleszewie w 1951 roku, a studia wyższe odbył na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza uzyskując dyplom magistra chemii w 1955 roku. Jeszcze na studiach został zatrudniony na stanowisku młodszego asystenta w Katedrze Chemii Ogólnej, awansując kolejno na stanowisko asystenta (1955 rok), starszego asystenta (1957), adiunkta (1961) po uzyskaniu stopnia doktora nauk przyrodniczych za pracę pt. "Selektywne wymieniacze jonowe". Rozwijana problematyka badawcza pozwoliła na przygotowanie rozprawy habilitacyjnej pt. "Żywica dwufenylokarbazydowa i jej zastosowania do oznaczania chromu". W 1965 roku dr hab. Walenty Szczepaniak uzyskał etat docenta. Na wniosek Rady Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UAM w 1975 roku Rada Państwa nadała dr hab. W. Szczepaniakowi tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a na wniosek Rady Wydziału Chemii UAM w roku 1986 tytuł naukowy profesora zwyczajnego.

Główne problemy badawcze, którymi zajmował się Profesor były następujące: synteza, badanie właściwości i zastosowania analityczne wymieniaczy jonowych o działaniu selektywnym; synteza i badanie właściwości kompleksotwórczych i zastosowań analitycznych nowych kompleksonów fosforoorganicznych; analiza ekstrakcyjno-spektrofotometryczna z udziałem ligandów makrocyklicznych; potencjometria z wykorzystaniem nowych elektrod jonoselektywnych; poszukiwanie nowych adsorbentów dla chromatografii gazowej, w tym faz chemicznie związanych zaliczanych do grupy faz super selektywnych; micelarne fazy ruchome w wysokosprawnej chromatografii cieczowej; woltamperometria; spektrometria mas związków kompleksowych.

Badanie te stawiają prof. W. Szczepaniaka w gronie pionierów zajmujących się tą dziedziną chemii analitycznej w skali kraju, a w niektórych aspektach - w skali świata. Oprócz wartości naukowych, badania przyniosły wiele ciekawych i oryginalnych rozwiązań, które weszły na stałe do praktyki analitycznej. W swoim dorobku Pan Profesor posiada ponad 123 publikacje w czasopismach o zasięgu międzynarodowych, jest także autorem skryptów oraz podręcznika z analizy instrumentalnej, który ukazał się w kilku wydaniach i jest podstawowym źródłem wiadomości z tej dziedziny dla studentów tego przedmiotu o znaczeniu ogólnopolskim. Ponadto posiada kilka patentów, jest Autorem licznych ekspertyz i opracowań wynikających ze współpracy z wieloma dziedzinami gospodarki. Swoją pasję naukową Pan Profesor łaczył z działalnością dydaktyczną i organizacyjną. Pod Jego kierunkiem wykonano ponad 150 prac magisterskich, 10 doktorskich i 6 habilitacyjnych. W latach 1975-78 pełnił funkcję Dyrektora Instytutu Chemii, a w kadencji 1978-81 został pierwszym Dyrektorem Instytutu Chemii na prawach Wydziału. W 1981 roku doprowadził do powołania Wydziału Chemii, któremu przewodniczył jako pierwszy wybrany Dziekan, organizując i umacniając rolę Wydziału na Uniwersytecie, jak i nadając mu rangę lokującą Wydział Chemii UAM w czołówce wydziałów chemicznych w Polsce. Jednocześnie przez cały czas (do 2001 roku) pełnił funkcję Kierownika Zakładu Analizy Instrumentalnej, od 2000 roku przemianowanego na Zakład Chemii Analitycznej. Pozycja naukowa i duże doświadczenie organizacyjne, stały się okazją do powoływania Profesora do różnych gremiów działających na szczeblu krajowym. Pan Profesor był członkiem Komitetu Chemii Analitycznej PAN od 1975 roku. Był także członkiem Komisji Farmakopei Polskiej i komitetu redakcyjnego czasopisma Acta Chromatographica. Za działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną był wielokrotnie nagradzany, między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Nagrodami Ministra, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Medalem Wiktora Kemuli.

Prywatnie Pan Profesor jest bardzo skromną osobą, unikającą rozgłosu, bardzo życzliwą dla młodych adeptów nauki, kocha wędrówki po górach.

(opracował - prof. dr hab. Wiesław Wasiak)